بیماری ها و آفات زنبور عسل

- بیماریهای باکتریایی

دو بیماری مهم زنبور عسل که بیش از هر بیماری دیگر مورد مطالعه قرار گرفته و منشع باکتریایی دارد بیماری لوک امریکایی و اروپایی هستند.سپتی سمی (عفونت عمومی)و بیماری پولک پودری نیز بیماریهای باکتریایی هستند که به جهت خسارات کم اقتصادی کمتر به انها توجه شده است.

1-1-بیماری لوک امریکایی

لوک آمریکایی یک بیماری باکتریایی است که فقط نوزادان زنبورعسل راآلوده می کند وسبب مرگ آنها میشود. این بیماری یکی ازخطرناک ترین بیماریهای نوزادان زنبورعسل است که در سرتاسر دنیا گسترش دارد.

عامل بیماری:

عامل بیماری باسیل گرم مثبت هاگ دارای است به نام پنی باسیلوس لاروی که برای اولین باردرسال 1920 توسط وایت بعنوان عامل بیماری لوک آمریکایی مشخص گردید؛ هاگ این بیماری نسبت به حرارت ؛ خشکی وموادضدعفونی کننده مقاوم است وسالیان درازمی تواندعفونت زاباقی بماند؛ بعضی ازسویه های آن حرارت 90 درجه سانتی گراد راتا20 دقیقه و100 درجه راتا11 دقیقه تحمل می نمایند؛ فرم رویشی باکتری عفونت زانبوده وفقط هاگ آن عفونی زا می باشد.

انتقال وسرایت بیماری :

میکرب این بیماری به صورت اسپور(هاگ)همراه باغذاواردبدن لاروهای خیلی جوان شده ودرروده لاروبه فرم رویشی تبدیل میشودوبا سوراخ نمودن جدارروده وارد همولنف شده شروع به تکثیر می نماید،سپس لارو رابیمار وسرانجام ازبین می برد. باسیلوس لاروی دربدن لاروهای مسن نمی تواند رشد نماید،چون محیط برایش چندان مناسب نیست.

مهمترین راههای سرایت بیماری عبارتنداز:

1- دردرجه اول خودزنبورداربادستهاووسایل کارآلوده به عامل بیماری ویابرداشتن قاب ازکندوی بیماروآویزان کردن آن درکندوهای سالم باعث انتشارلوک امریکایی ولوک اروپایی درزنبورستان می گردد.

2- استفاده ازعسل آلوده جهت تغذیه زنبوران.

3- زنبورهای وارداتی آلوده می توانند نقش مهمی درانتشار بیماری داشته باشند.

4- زنبورهایی که حجره های آلوده راتمیز کرده اند.

5- خریدن کندواززنبوردارانی که زنبورستان آنها آلوده به این بیماری باشند.

6- زنبورهای نر که آزادانه به داخل کندو رفت وآمد می کنند موجب انتقال بیماری می شوند.

7- استفاده ازموم کندوهای بیمار برای ساختن موم پرچ شده.

8- غارت جمعیتهای ضعیف وبیمار به وسیله جمعیتهای قوی باعث انتقال بیماری به کندوی قوی می شود.

9- بعد ازمهاجرت دراثر ورود اشتباهی زنبورها به کندوهای مجاور در صورتی که آلوده باشند می توانند کندوی جدیدراآلوده کنند.

خرید سی دی مجموعه کامل کشت قارچ خوراکی بهمراه کتاب

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ خوراکی

یک فرصت شغلی سودآور برای همه

بدون نیاز به تخصص ,تجربه و مکان خاص

تعداد: 6CD آموزشی(کاملا فارسی) 

مجموعه کشت قارچ صدفی و دکمه ای

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ

نشانی هاوتشخیص درمانگاهی بیماری:

لاروها تقریبا“ درسن 3-2 روزگی به این بیماری حساس ترند.بیماری تا موقعی که درپوش حجرات بسته گردد ادامه خواهدداشت ومرگ لارو درموقعی که درپوش سلولی بسته می شوداتفاق می افتد وسرآنها به طرف بالا و درپوش حجره می باشد، بدین معنی که مرگ ومیرلاروها معمولا“ درمرحله پیش شفیرگی است ولی درمرحله شفیرگی نیزممکن است پیش آید. لارو که درحالت سلامت به رنگ سفید صدفی است ؛ درموقع ابتلا به بیماری تغییررنگ داده کم کم زردقهوه ای می شود. درپوش حجرات که درحالت طبیعی کمی محدب وبه رنگ قهوه ای روشن هستند در لاروهای بیمار مرطوب ؛ فرورفته وتیره رنگ می گردند. زنبورهای بالغ باتشخیص چنین حجراتی درپوش آنهارابه منظورخارج نمودن لاروهای بیمار و مرده سوراخ می نمایند. به این دلیل است که شان آلوده برخلاف شان سالم که درطی مراحل مختلف رشد لارو تقریبا“ یک دست است خیلی نامنظم به نظر می رسند و ظاهرشان چنان می نماید که تخم کذاری نامرتب انجام شده ودراین حالت اگرشان رانگاه کنیم حجراتی بادرپوش های باز، بسته، درپوشهای تغییررنگ داده ومقعر و درپوش های سوراخ شده خواهیم دید. لاروهای مرده شروع به گندیدن نموده تیره رنگ می گردند و بوی مخصوصی ازآن ها استشمام خواهدشد. این بو بعضی اوقات تاموقع خشک شدن لاروممکن است باقی بماند. دراین مرحله اگرچوب کبریتی رابه داخل حجره فروبرده کمی بپیچانیم وبیرون بکشیم، رشته کشدارتقریبا درازی حداکثربه طول 5/2 سانتی متر به دنبال چوب کبریت کشیده خواهد شد که یکی ازعلائم بسیارمشخص بیماری است ، این مرحله، مرحله کشدار نامیده می شود حالت مزبور در لوک اروپایی نیزممکن است دیده شود ولی رشته اش خیلی کوتاهتراست . بالاخره پس ازحدودیک ماه یابیشترلاروخشک شده، فلس مانند گشته به ته حجره می چسبد، درصورتی که لارودرحالت شفیره ای ازبین رفته باشدزبان لاروبه طوربرجسته ازکف حجره نمایان میگردد. این حالت نیزیکی ازعلائم مشخص بیماری میباشد.

کنترل ودرمان بیماری لوک آمریکایی:

روشهای مختلفی به منظورکنترل ودرمان بیماری لوک آمریکایی توسط زنبورداران به کاررفته است ، به پاره ای ازاین روشهااشاره میشود:

1- تکان دادن( رهاسازی )

به دوروش انجام میشود:

روش اول : یک هفته بعد از اولین درمان داروئی و دقیقاً قبل از دومین درمان توسط شربت حاوی دارو رهاسازی انجام میشود. یعنی درمان دوم در کندوی جدید یا کلنی رها سازی شده از شر اسپور ها انجام خواهد شد. دقت در هنگام عملیات رها سازی ضامن موفقیت است. عملیات باید در روز روشن و در هنگام فعالیت زنبوران، انجام شود.

روش دوم – زنبوران رابه داخل یک جعبه ( کندوی خالی ) تکان میدهندچندین ساعت دراین جعبه نگهداری میشوندتاآخرین ذرات عسل آلوده راکه باخوددارندمصرف کنند؛ سپس آنهارابه داخل کندوهایی که قابهای تازه موم کشی شده دارندتکان میدهند.

2-کشتن وسوزاندن زنبوران:

بهترین ومؤثرترین راه مبارزه بالوک آمریکایی ، کشتن تمام کلنی های آلوده وضدعفونی وسائل وکندوهای مربوطه باشعله افکن می باشد.

دارودرمانی:

داروی پیشنهادی اکسی تتراسیکلین می باشد که باید توسط دکتر دامپزشک تجویز شود.

1-2- بیماری لوک اروپایی

لوک اروپایی، تحت نامهای لوک خوش خیم ، لوک بدبو، لوک اسید عامل آلودگی منطقه ای شفیره های زنبوران عسل می باشد. شدت آن ، به تنهایی یا همراه با لوک آمریکایی، آنرا در گروه مشهور به بیماریهای واگیر جا داده است . در سال 1904، هم زمان با کشت باسیلوس لاروا یک آلودگی دیگر در شفیره ها تشخیص داده شد که علایمی مغایر با لوک آمریکایی داشت و بعنوان لوک اروپایی شناخته شد. با وجودیکه این بیماری به قاره اروپا محدود نبود.

عامل بیماری :

بر خلاف لوک آمریکایی، لوک اروپایی یک آلودگی است که توسط باکتریهای گوناگون ایجاد میشود. مشهورترین عوامل عبارتند از:

ـ میکروب ملی سو کوکوس پلوتونیوس یا استرپتوکوکوس پلوتون:

بموجب تحقیقات وایت White ، مهمترین عامل ایجاد کننده بیماری است ، این میکرو ارگانیسم به شکل کوکسی یا دانه های تسبیح ، چند شکلی ، معمولاً بصورت کم و بیش گرد به قطر یک میکرون است.این میکروب گاهی بصورت تک تک و گاهی بصورت رشته یا دانه های تسبیح، ولی اغلب بصورت توده مشاهده میشود و گرم مثبت است. این میکروب هاگدار یا اسپور دار نمیشود ، لذا مقاومت آن محدود است، یک سال در شرایط خشکی و بیست و پنج روز در شرایط معمولی میتواند زندگی کند.

ـ میکروب باسیلوس آل ویی:

نقش این میکروب در سال 1885 بوسیله دو نفر به نامهای Cheshire و Chayne که بیماری را بطور تجربی ایجاد کردند ، روشن گردید. کار آنها بعداً توسط محققان دیگر، Borchert و Timasec ،تایید گردید. این میکروب یک باسیل گرم مثبت به اندازه2 - 7× 8/0-2/1 میکرون میباشد و می تواند تولید اسپور نماید. این اسپور ها از اسپور های باسیلوس لاروا به مراتب بزرگتر و اضلاع موازی دارد. مقاومت آن کمتر و میتواند 30دقیقه در 100 درجه سانتی گراد مقاومت نماید.

میکروب آکروموباکتر اوریدیس :

یک باسیل گرم منفی ، که تولید اسپور نمی نماید و میتواند به تنهایی یا با سایر عوامل پاتوژن ایجاد بیماری نماید. نسبت به سایر عوامل از اهمیت کمتری برخوردار است. میتواند مرگ لاروی را که قبلاً آلوده شده ، تسریع نماید.

ـ میکروب استرپتوکوکوس فکالیس:

این باکتری اغلب همراه سایر اجرام آلوده کننده یا میکروبها مشاهده میشود ، در برخی موارد این باکتری شدیداً غالب است و همچنین میتواند علایم مشخص ایجاد نماید.

ـ میکروب باسیلوس لاتروسپروس:

این میکروب دارای یک اسپور جانبی میباشد . توانایی بیماریزایی آن مورد بحث است. انتقال تجربی جرم انجام و بیماری نیز ایجاد شده است.

دخالت باکتریهای گوناگون در این بیماری هر کدام ایجاد بیماری لوک اروپای با علایم مشخص می نمایند. احتمال دخالت ویروس ها در ایجاد بیماری وجود دارد، اما تئوری دخالت یک ویروس معین مردود است. برخی موارد ویروس عامل لارو کیسه ای با استرپتوکوکوس فکالیس از عوامل ایجاد کننده لوک اروپایی می باشند، که لاروها علایم مشخصه لوک اروپایی را نشان داده و میتوان حضور این ویروس را به میزان بالا تشخیص داد. همچنین در هنگام حمله ویروس فلجی حاد (APV )به زنبوران، که به شفیره ها و زنبوران بالغ از طریق واروای ماده منتقل میشود، علایم معین لوک اروپایی دیده میشود. دخالت میکرو ارگانیسم های مختلف در ایجاد لوک اروپایی موجب ارایه تفسیر های مختلف توسط محققین شده است. گروهی تئوری وجود یک نوع لوک اروپایی را علی رغم وجود عوامل گوناگون ایجاد کننده بیماری پذیرفته اند. این نظریه می گوید که علایم ثبت شده گوناگون مربوط به انواع اختصاصی بیماری نمیباشد.

گروهی با توجه به عامل یا عوامل ایجاد کننده و علایم مخصوص، بیماری خاصی را مطرح می نمایند.

· لوک اروپایی معمولی با اجرام غالب استرپتوکوکوس پلوتون و باسیلوس آل ویی

· لوک اروپایی حاد با جرم غالب باسیلوس آل ویی

· لوک اروپایی مزمن با جرم غالب استرپتوکوکوس فکالیس .

عوامل مستعد کننده:

عامل مستعد کننده ای که بطور عموم پذیرفته شده ضعف تغذیه ای است . در بعضی از مناطق معلوم شده که وقتی کلنی های قوی با یک دوره بارندگی ، سرما یا خشکی طولانی مواجه می شوند که در تأمین گرده اختلال ایجاد شود، یا در بعضی از اوقات سال که میزان گرده کاهش می یابد. بیماری ظهور می نماید. تضعیف کلنی به هر دلیل ،تغییرات جوی، اختلال در توازن گروههای جمعیتی کلنی ، وجود عوامل بیماری زای دیگر (واروا) ، در بروز بیماری میتواند اهمیت داشته باشد.

بیماریزایی :

در موقعیت بروز بیماری ، عامل از طریق مواد غذایی به لاروها منتقل و با رسیدن به روده میانی به شکل سریع تکثیر میشود. آلودگی محدود به روده بوده و منجر به سپتی سمی نمیشود. لارو در اثر محرومیت از غذا و رشد سایر باکتریها تلف میشود.

علائم :

بروز علایم لوک اروپایی در مرحله باز بودن شفیره ها ، در اغلب موارد تشخیص بیماری را آسان می نماید. شفیره ها موزاییک مانند و بوی مخصوص دارد که کم و بیش قابل تشخیص و متفاوت با بوی لوک آمریکایی است. لاروها در کف حجره ها مشاهده میشوند. کم و بیش شکل و قطعه بندی خود را حفظ کرده اند ، ولی اغلب وضعیت غیر طبیعی دارند، به دیواره حجره چسبیده نیستند، کشدار نبوده ولی نرم میباشند و با لمس کردن به راحتی پاره میشوند. رنگ سفید صدفی خود را از دست داده ، سپس زرد و سرانجام قهوه ای میشوند. بعد از خشک شدن ، لارو ها به پلاک هایی تبدیل شده که به سادگی از دیواره حجره جدا میشوند.

خرید سی دی مجموعه کامل کشت قارچ خوراکی بهمراه کتاب

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ خوراکی

یک فرصت شغلی سودآور برای همه

بدون نیاز به تخصص ,تجربه و مکان خاص

تعداد: 6CD آموزشی(کاملا فارسی) 

مجموعه کشت قارچ صدفی و دکمه ای

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ

علایم فوق در زمانی که استرپتوکوکوس پلوتون و باسیلوس آل ویی غالب باشد مشاهده میشود. ولی زمانی که بیماری لوک مزمن یا شفیره های فاسد باشند، علایم تفاوت میکند.

لوک مزمن:

گروهی از لاروها بعد از بسته شدن درب حجره ، تلف می شوند. در ب حجره ها فرو رفته ، لاروها به رنگ بلوطی در آمده ، گاهی کشدار مثل لوک آمریکایی ،بدون اینکه بوی خاص استشمام شود. لاروها پس از خشک شدن بشکل پولک بلوطی تیره درآمده که بسادگی قابل جدا شدن است و توسط زنبوران خارج میشود.

اپیدمیولوژی:

عامل آلوده کننده توسط مواد غذایی وارد روده میانی لارو می شود. هر سه نوع لارو به آلودگی حساس هستند. بیماری لاروهای جوان را مبتلا کرده و در مرحله بازبودن شفیره ها آنها را مبتلا کرده و قبل از بسته شدن درب حجره تلف میشوند. نحوه انتقال آلودگی در سطح کلنی، شبیه لوک آمریکایی است ولی با شدت کمتر و چون لارو تلف شده کشدار نبوده و پلاک ها به دیواره حجره چسبیده نیستند ، پیشگیری بیماری توسط زنبوران نظافت گر سهل است. تکثیر و توسعه بیماری در سطح زنبورستان و منطقه، به فاکتورهایی که برای سایر بیماریها، مطرح است، بستگی دارد. بیماری معمولاً به چند کلنی یا زنبورستان محدود میشود، از یک زنبورستان به زنبورستان دیگر و از سالی به سالی تفاوت های زیادی در بیماری مشاهده میشود. اغلب عود بیماری در بهار رخ میدهد. و اغلب بطور خود بخود با مساعد شدن وضعیت غذایی و آب و هوایی بیماری ناپدید میشود. کاهش گرده روی فعالیت غدد هیپوفارنژیال و ماندیبولار زنبوران پرستار و در نتیجه ، بر روی ترشح ژله رویال از نظر کمی و کیفی اثر سوء داشته، لذا لاروهای جوان دچار نقص تغذیه ای میشوند. واروا یک عامل مستعد کننده لوک اروپایی است و با آتروفی یا تحلیل بردن غدد ترشح کننده ژله رویال باعث اختلال در فعالیت غدد شده و نتیجه اش بر روی لاروها همان نقص در تأمین گرده میباشد.

پیش بینی بیماری:

حدت لوک اروپایی به مراتب از لوک آمریکایی کمتر است به این دلیل که از طرفی مقاومت عامل این بیماری از مقاومت اسپور باسیلوس لاروا کمتر است و از طرف دیگر مواد پاتوژن (لاروها، پولک ها) خیلی ساده تر توسط زنبوران نظافت گر حذف میشوند، چون نه چسبیده هستند و نه کشدار .

درمان:

درمان دارویی و همچنین پیشگیری از بروز آن شبیه لوک آمریکایی است ، مگر در آلودگی های خیلی شدید. نباید فراموش کرد که لوک اروپایی وابسته به عامل تغذیه و آنهم اغلب به عامل آب و هوایی بستگی دارد. لذا از بین بردن کلنی آلوده بجز در موارد شدید ضرورتی ندارد ، ولی حذف کادرهای آلوده اجباری است.
برای درمان دارویی، آنتی بیوتیک اختصاصی لوک اروپایی (دی هیدرو استرپتومایسین) را بصورت یک گرم از ماده مؤثره در هر کلنی، در یک لیتر شربت 1 به 1 میتوان استفاده کرد، 3 بار به فاصله یک هفته تکرارشود.

1-3-عفونت عمومی بدن(سپتی سمی):

سپتی سمی بیماری زنبوران بالغ است. اولین بار شخصی به نام برنساید در سال1928میلادی این بیماری را کشف کرده و توضیح داد.زنبوران کارگر و نرها وملکه مستعد ابتلا به این بیماری می باشند.

خرید سی دی مجموعه کامل کشت قارچ خوراکی بهمراه کتاب

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ خوراکی

یک فرصت شغلی سودآور برای همه

بدون نیاز به تخصص ,تجربه و مکان خاص

تعداد: 6CD آموزشی(کاملا فارسی) 

مجموعه کشت قارچ صدفی و دکمه ای

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ

عامل بیماری:

عامل این بیماری باکتری به نام پزودوموناس اپی سپتیکوم است.این باکتری از جمله باکتری های گرم منفی و تولید اسپور نمی کند گفته میشود که رطوبت به انتقال سپتی سمی کمک میکند واحتمال بروز بیماری تحت شرایط استرس و فشار افزایش می یابد.استرس هایی نظیر تغذیه زیاد با غذای مصنوعی تراکم فراوان زنبورها روی شانها یا نقل مکان زنبورها شرایط و امکان ایجاد بیماری را افزایش میدهد.

علائم:

زنبوران الوده به سپتی سمی سریعا می میرند و در نتیجه جمعیت کندو کاهش می یابد و موجب ضعف کندو می گردد.این زنبوران قدرت پرواز ندارند و به وسیله کارگر ها از کندو بیرون برده می شوند.همولنف زنبور های بیمار از قهوه ای ملایم به سفید گچی می گراید.مهمترین نشانه و اسیب در زنبوران الوده تخریب سریع عظلات است.برای مثال برداشتن زنبور های الوده از طریق زوائد بدن مانند بال وسر و سینه یا شکم غیر ممکن است زیرا قسمتها جدا شده و می افتند.همچنین زنبوران الوده در کندو بی قرار بوده غذا نمی خورند و قادر به پرواز نیستند.

درمان:

هیچ سویه و گروهی از زنبوران را نمی توان یافت که به این بیماری مقاوم باشد.در بسیاری از کشورها داروی استرپتومایسین با موفقیت برای کنترل سپتی سمی مصرف میشود.

1-4-بیماری پولک پودری:

نوعی بیماری نادر است که عامل ان باکتری باسیلوی پولویفاشینس معرفی شده است.این باکتری نیز تولید اسپور یا هاگ نموده و حداکثر رشد ان در 45درجه سانتی گراداست.این بیماری تنها به نوزادان جوان حمله میکند و پولکهایی که از نوزادان مرده حاصل میشود پودری و تردتر از پولکهای لوک امریکایی و اروپایی است.رنگ این پولکها از قهوه ای روشن تا زرد تغیر میکند و از کف سلول تا سقف کشیده میشود که در صورت برداشتن پودر میشوند.نام بیماری هم از همین ویژگی گرفته شده است.سرپوش سلولها در این بیماری نیز سوراخ میشود.احتمالا این بیماری دارای زندگی مسالمت امیز با زنبورها می باشد و تحت شرایط استرس این عامل بیماری زا میشود.

2-بیماریهای ویروسی

:(Sac brood) 2-1- بیماری کیسه ای نوزادان

در سال 1917میلادی اولین بار بیماری ویروسی تحت عنوان بیماری کیسه ای نوزادان تشخیص داده شد.این بیماری عموما لاروهای 4-2 روزه را مبتلا میسازد و سبب تلف انها می شود.لاروهای دو روزه از سایرین حساستر هستند.محققین عامل بیماری را ویروس پالش پذیر اعلام نموده اند.عامل بیماری احتمالا همراه غذا وارد دستگاه گوارش لار شده و تولید بیماری میکند.ویروس حداکثر مدت سه هفته در بدن لارو یا داخل عسل زنده باقی می ماند.زنبوران جوانتر اغلب در هنگام حمل و نقل لاروهای تلف شده ویروس عامل بیماری را کسب نموده و انها را در زمان تغذیه سایر لاروها همراه ترشهات غددی به انها منتقل میسازند.

علائم:

لارو ها قبل از دوره شفیرگی تلف می شوند و معمولا در زیر پوست انها مقدار قابل توجهی مایع جمع می شود و سپس انها تلف می شوند و در این حالت شکل کیسه به خود می گیرند.از علائم دیگر این بیماری می توان به این نکته اشاره کرد که قبل از مردن لارو پوست بدنش از قسمت پشتی و از ناحیه چشمها تیره میشود و به مرور در قسمت عقب ادامه می یابد.گرچه تیره شدن رنگ پوست در لاروها صورت می گیرد ولی در مورد بیماری کیسه ای نوزادان این حالت بسیار سریع شروع می شود.بیماری غالبا در بهار شایع شده ئ در تابستان بر طرف می شود.لاروهای تلف شده به شکل خاصی در داخل حجرات قرار می گیرند.به این معنی که اگر درب حجرات به وسیله چوب کبریتی باز شود سر لارو به طرف بالا برگشته و قسمت پشتی لارو که با کف حجره تماس دارد کاملا پهن شده است.

درمان:

به طور کلی درمان عفونتهای ویروسی با مواد شیمیایی مشکل تر از درمان عفونتهای باکتریایی است.به طور کلی هیچ روش قابل قبولی برای درمان عفونتهای ناشی از ویروس کیسه ای نوزادان وجود ندارد.

2-2- بیماری فلج زنبوران بالغ

یک بیماری ویروسی است که تحت عناوین مختلاف زنبوران سیاه کوچک و یا زنبوران غارتگر سیاه و براق نامگذاری شده است. این بیماری اغلب با بیماری های حاصله از مالپیگا موئباملیفیکه و اکاراپیس وودی و نوزما اپیس اشتباه میشود.

عامل بیماری:

به طور کلی دو نوع ویروس در بیماری فلج زنبوران عسل دخالت دارد.یکی از ویروسها که شیوع بیشتری دارد به نام ویروس فلج حاد زنبوان و دیگری که شدت کمتری دارد به نام ویروس فلج مزمن زنبوران خواننده می شوند.

علائم:

گرچه بیماری در طول فصول فعالیت زنبوران عسل دیده میشود ولی بروز شدید بیماری از اردیبهشت تا تیر ماه بیشتر از سایر فصول می باشد.زنبورانی که در اطراف کندو ها پراکنده شده اند کاملا شبیه زنبوران پیر می باشند.یعنی سیاه براق کوچک و بدون مو هستند.

2-3-فلج حاد ویروسی

علائم بیماری مبهم و پیچیده است و تنها علائم ظاهری بیماری در زنبورها شامل عدم توانایی پرواز/لرزش پاهاو بالهاست.اغلب زنبوران کارگر بیماران را از کندو خارج کرده و در فاصله دوری رها میسازند.نشانیهای دیگر بیماری عبارتند از:اسهال/ریختگی پرزهای بدن/رنگ خاکستری و سیاه و بوی زننده زنبور.

2-4-فلج مزمن ویروسی

علائم بیماری فلج مزمن شبیه به بیماری فلج حاد می باشد ولی شدت ان کمتر است.حضور این ویروس در زنبور داری ها شایعتر از ویروس حاد زنبوران می باشد.

پیشگیری و معالجه:

به جهت انکه هنوز علت ایجاد بیماری کاملا شناخته نشده است از این رو مساله پیشگیری ان صرفا بر مبنای رعایت نکات بهداشتی استوار است.تعدادی از محققین تعویض ملکه را موثر دانسته اند. ولی به طور کلی امروزه هیچ روش قابل قبولی برای درمان مستقیم عفونتهای ویروسی وجود ندارد.

3- بیماریهای تک یاختهای

تک یاخته ای ها در زنبوران عسل نیز مانند سایر حشرات مشکلاتی را به وجود می اورند.شاخه تک یاخته ای ها به طور معمول به دو زیرشاخه تقسیم میشود

1-مژکداران که اعضائ ان توسط مژک حرکت می کنند.

2-پلاسمودرما که اعضائ ان توسط تاژک یا پای کاذب حرکت می کنند.

اغازیان یا تک یاخته ای هایی که در ارتباط با زنبور عسل قرار میگیرند در سه رده پلاسمادرما طبقه بندی می شوند:

1-هاگداران:گونه های انگلی هستند که فاقد هر گونه حرکت بوده و شامل نوزما و گرگارینها می باشند.

2-ریشه پایان:اعضا شبه امیبی هستند که توسط پاهای کاذب حرکت می کنند و شامل مالپیگا موئبا ملیفیکه میباشد.

3-تاژکداران:اغازیانی هستند که توسط تاژک به جلو رانده می شوند.

:NOSEMA 3-1- بیماری نوزما

بدترین و ناراحت کننده ترین بیماری در مناطق مرطوب است و یا در هنگامی از سال که رطوبت بالاست یعنی اواخر زمستان و اوایل بهار اشاعه فراوان دارد.بیماری به شدت مسری است و زنبورها را به شدت ضعیف کرده و در حالت شدت همه انها را از بین می برد.

خرید سی دی مجموعه کامل کشت قارچ خوراکی بهمراه کتاب

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ خوراکی

یک فرصت شغلی سودآور برای همه

بدون نیاز به تخصص ,تجربه و مکان خاص

تعداد: 6CD آموزشی(کاملا فارسی) 

مجموعه کشت قارچ صدفی و دکمه ای

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ

علائم بیماری:

زنبورهای بیمار با پرهای لرزان جلو کندو و یا کمی دورتر افتاده و ناگاه می میرند،بیماری مرگ و میر زنبورها را در داخل کندو افزایش می دهد.با ضعف در پاییز و یا در اوایل بهار باید به نوزما مشکوک شد.جمعیت بیماربه سرعت ضعیف می شوند کندوهایی که در پاییز مبتلا می شوند زمستان را طاقت نیاورده و می میرند و اگر بتوانند زمستان را پشت سر بگذارند در بهار آینده قادر به جمع آوری محصول نبوده و در تابستان هم قوی نمی شوند. در اطراف سوراخ پرواز جمعیتهای بیمار لکه های زیادی دیده می شود که در واقع مدفوع خشک شده زنبورهای مریض است که به حالت اسهالی از خود دفع کرده اند.در هنگام شدت بیماری لکه ها در داخل کندو و در روی کادر ها نیز دیده می شودو لکه های مذکور دارای بوی ناخوشایندی می باشند.

عامل بیماری:

میکروبی به نام NOSEMA APIS که در داخل سلولهای جدار روده های زنبور رشد کرده و آنها را به اسهال مبتلا می سازد.

راه انتقال بیماری:

انتقال به وسیله آب و مدفوع زنبورهای بیمار و یا غذاهای آلوده به اسپور نوزما و همچنین بوسیله زنبورهای نر که مجازند به تمام کندوها رفت و آمد کنند انجام می گیرد. جمعیت های ضعیف و کم زنبور زود و به راحتی به این بیماری مبتلا می شوند. لارو زنبورها هرگز به این بیماری مبتلا نمی شوند و فقط زمانی می توانند به این بیماری مبتلا شوند که زنبورها کامل شدند.

طرز تشخیص بیماری:

با دو انگشت یک دست سینه زنبور را گرفته و با دو انگشت دست دیگر شکمش را بکشید به طوری که در اثر کشیدن روده هایش از بدن خارج گردند.رنگ قهوه ای یا کمی قرمز رنگ روده ها دلیل بر سلامتی آنها بوده و رنگ سفید شیری آنها دلیل بر مبتلا بودنشان می باشد. وجود زنبورهایی که قادر به پرواز نیستند در نزدیکی سوراخ پرواز میتواند دلیل بر وجود این بیماری در کندو و یا زنبورستان باشد.

پیشگیری:

بهترین راه پیشگیری قوی نگه داشتن جمعیت است.جمعیت هایی که در پاییز بد تغذیه گردند و یا اصلا تغذیه نگردند اگر در طول زمستان از گرسنگی نمیرند در اوائل بهار اغلب بیمار می گردند.بنابراین جمعیتها همیشه باید:

1- به اندازه کافی ذخیره عسلی داشته باشند.

2- به اندازه کافی گرده گل در داخل قابها ذخیره کرده باشند.

3- در هر یک از فصول سال اگر کمبود مواد غذایی در داخل کندو مشاهده شد بایستی فورا به جمعیت به اندازه کافی عسل رسانید.

4- سالانه دو بار،یک بار در اوائل پاییز و یکبار در اوائل بهار هنگام تغذیه جمعیتها باید مقداری داروی NOSEMACK به منظور پیشگیری به شربت افزود و به آنها خوراند.

معالجه بیماری:

1- شروع به تغذیه جمعیت با عسل نموده و در داخل غذای آنها مقداری داروی مداوا کننده بر ضد همین بیماری مثل FUMIDIL-B و یا NOSEMACK می ریزیم.این کار بایستی به محض آگاه شدن از وجود بیماری انجام گیرد.

بهترین وقت برای این کار پاییز و مخصوصا فروردین ماه است.پاییز برای پیشگیری و فروردین برای معالجه.

2- در صورتی که جمعیت هنوز قوی باشد باید فوری از آن بچه گرفت و بدینوسیله زنبورهای جوان را از پیرها جدا کرد.

چون معمولا لاروها و زنبورهای جوان معمولا مبتلا نمی شوند و فقط زنبورهای پیر که زمستان رادر کندو گذرانده اند نوزما می گیرند. با جدا کردن پیرها از جوانها به کمک بچه مصنوعی عملا زنبورهای بیمار را از زنبورهای سالم جدا کرده و آنها را نجات داده ایم.

خرید سی دی مجموعه کامل کشت قارچ خوراکی بهمراه کتاب

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ خوراکی

یک فرصت شغلی سودآور برای همه

بدون نیاز به تخصص ,تجربه و مکان خاص

تعداد: 6CD آموزشی(کاملا فارسی) 

مجموعه کشت قارچ صدفی و دکمه ای

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ

3-2-بیماری آمیبی زنبور عسل(Amoeba disease)

این بیماری عمدتا حشرات بالغ کارگر زنبور عسل را مبتلا می سازد و بر حسب میزان آلودگی خسارت نسبتا زیادی را در بر دارد. عامل این بیماری یک پروتوزوآ بنام (Malpighamba mellificae ) است که به اندامهای تنفسی زنبور عسل یعنی لوله های مالپیگی حمله می کند و آنها را از بین می برد.

علائم بیماری:

چون دستگاه دفعی زنبور مورد حمله قرار گرفته است، کارگران معمولا رفتار و فعالیت طبیعی ندارند و تشخیص قطعی این بیماری از طریق آزمایشات مواد دفعی انجام می گیرد.الودگی ناشی از این تک یاخته سبب تخریب لوله های مالپیگی و اختلال در وظایف انها میشود.بیماری امیبی بیشتر سبب ضعیف شدن جمعیتها می شود به همین دلیل این بیماری را ضعف بهاره یا ناپدید شدن بهاره می نامند.لذا تقلیل ناگهانی و بیش از حد زنبوران در اوایل بهار ممکن است بر اثر ابتلا به این بیماری باشد.زنبوران مبتلا اغلب دارای شکم باد کرده ای هستند که اگر به ان فشار وارد شود محتویات ان تا فاصله نسبتا زیادی جهش میکند.

نحوه انتشار:

چون زنبور های بیمار مواد دفعی خود را بر روی قابها ، شانها و داخل کندو می ریزند و زنبوران دیگر در حین تمیز کردن آلوده شده و باعث انتشار بیماری می شوند.

کنترل بیماری:

کنترل بیماری امیبی معمولا مبتنی بر رعایت بهداشت و ضدعفونی کردن وسایل میباشد.

4- بیماریهای قارچی

قارچها گنده رو یا ساپروفیتهای معمولی زنبور و همچنین شانهای کندو هستند.دو بیماری قارچی که در ارتباط با زنبور عسل وجود دارد که عبارتند از بیماری نوزادان گچی و بیماری نوزادان سنگی.

(Chalk brood) 4-1- بیماری نوزادان گچی

نوعی بیماری قارچی است که تنها در مرحله لاروی مشاهده می شود. ظاهرا در ایران وجود ندارد. Ascosphaera apis عامل بیماریزا می باشد. ، قارچی از گروه اسکومسیتها بنام اسپورهای تولید شده توسط قارچها همراه با موادغذائی وارد دستگاه گوارش لارو شده و جوانه زده و رشته های میسلیوم را بوجود می آورد و مسیلیوم ها در دیواره معده نفوذ کرده و باعث متلاشی کردن قسمتهای انتهائی بدن لارو می گردد. اسپور این قارچ در لاروهائی که کمی سرما خورده اند بهتر رشد می کند.

علائم بیماری:

لارو آلوده معمولا دو روز پس از بسته شدن سر سلولهایش می میرند. این لاروها ابتدا کمی متورم و تمام حجم حجره را پر می کنند بعد از آن چروکیده شده و کم کم سفت میشوند.

نحوه انتشار:

اسپورهای قارچ شده باشد. از راه غذای لاروی که آلوده

اسپورهای چسبیده به سطح شان و دیواره سلول

کنترل و درمان:

معمولا زیان ناشی از از این بیماری چندان شدید نیست که اقدام به درمان شود.به علت اینکه زنبوران کارگر عموما نوزادان مرده را به خارج کندو می برند از این رو اغلب بیماری قبل از مداخله زنبور دار ناپدید میشود.از بین بردن علفهای بلند از اطراف کندو ها برای جلوگیری از ایجاد رطوبت و تهویه صحیح کندو ها.از گسترش شدید بیماری جلوگیری می کند.تعدادی از محققان مصرف داروهای مختلفی مانند تیمول7/0 درصد را به صورت پاشیدن بر روی شانها را توصیه می کنند.داروی امفوتریسین ب موثرترین ماده ضد قارچ اسکو سفرا اپیس می باشد اما این ماده پایدار نیست.

(Stone brood) 4-2- بیماری نوزادان سنگی

این بیماری نیز قارچی است و توسط قارچی از جنس (Asper gillus) تولید می شود. هم نوزادان و هم حشرات کامل را مبتلا می کند. قارچهای اسپرژیلوس فلاووس و در برخی مواقع اسپرژیلوس فومیگاتوس هم لارو و هم زنبور عسل بالغ را مبتلا کرده و نابود میسازد.

علائم بیماری:

لاروها و شفیره ها ممکن است در حجرات باز و یا بسته مرده و در داخل حجرات به صورت اجسام مومیائی شده و سخت در می آید. لاروهای آلوده ابتدا کرک دارو سفید رنگ و سپس به قهوه ای روشن و یا زرد متمایل به سبز تبدیل شده و کاملا سخت می شوند.

نحوه انتشار:

انتشار این بیماری از یک کلنی به کلنی دیگر از طریق عملیات زنبورداری از جمله جابه جائی شانها ، تغذیه عسل و ادغام کردن کلنی ها وغیره از کلنی های آلوده به کلنی های سالم انجام می گیرد.

درمان:

تا به حال هیچ روش درمانی برای بیماری نوزادان سنگی شناخته نشده است اما در موارد شدید الودگی سوزاندن زنبورها و شانها و همه محتویات کندو و همچنین ضد عفونی کردن کندو تنها راه چاره می باشد.عسل کندوهای الوده به بیماری نوزادان سنگی برای انسان قابل استفاده نمی باشد.تعدادی از محققین در یافته اند که با دود دادن شانها با اکسید اتیلن به مدت 15 دقیقه در دمای 22 درجه سانتیگراد میتوان قارچ اسپرژیلوس فلاووس را نابود کرد.همچنین داروهای نیستاتین و تیابندازول بر قارچ مذکور موثر هستند.

5-بیماری ناشی از عنکبوتیان

عنکبوتیان نیز مانند خرچنگهای دریایی هزار پایان و صدپایان جز بند پایان به حساب می ایند و مانند انها دارای اسکلت خارجی بوده و بدنشان بند بند است.ضمائم انها زوج بوده و بند بند است.دو گونه مهم انها که در ارتباط با زنبور عسل قرار میگیرند شامل مایت اکاراپیس وودی و مایت جاکابسونی و جرب تروپیلا می باشد.

خرید سی دی مجموعه کامل کشت قارچ خوراکی بهمراه کتاب

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ خوراکی

یک فرصت شغلی سودآور برای همه

بدون نیاز به تخصص ,تجربه و مکان خاص

تعداد: 6CD آموزشی(کاملا فارسی) 

مجموعه کشت قارچ صدفی و دکمه ای

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ

5-1- بیماری واروازیس

مقدمه:

واروا اولین بار توسط جاکوبسون در سال 1904 در جزایر جاوای اندونزی بر روی زنبور عسل هندی Apis ceranaمشاهده شد. بین این انگل و این زنبور از مدت های مدید، همزیستی بوده است.واروا در سال 1964 در زنبور عسل اروپایی دیده شد. از آن زمان انگل با سرعت سرسام آور منتشر شد و واروا در میزبان جدید با هیچ مانعی برای رشد خود برخورد نکرد. اگر زیست شناسی زنبور عسل اروپایی و زنبور عسل هندی مقایسه شود این توسعه برق آسا قابل توجیه خواهد بود:در زنبور عسل هندی(دوره تکاملی 17 روز ) واروا نمی تواند جز در شفیره های نر تکثیر نماید. زمان بسته ماندن درب شفیره های کارگر در این زنبور خیلی کوتاه بوده و اجازه نمیدهد سیکل توسعه انگل کامل شود. در زنبور عسل هندی ، رفتار جوریدن یا پاک سازی فعال شده است. زنبور با خود جوری انگل را از خود دور میکند یا با دیگر جوری به نبورآلوده دیگر کمک می نماید. در عرض دو دقیقه زنبور عسل هندی90% انگل ها را از خود دور کرده و این رفتار در زنبور عسل اروپایی وجود ندارد. با ترشح بزاق واروا در همولنف زنبور بالغ، رفتار خود جوری فعال می شود. رفتار جوریدن شفیره ها با تحریک قوه بینایی یا بویایی در زنبورانپرستارفعالمیشود. بطورمیانگین میزان درجه حرارت حجره های شفیره در زنبور عسل هندی 38 درجه سانتی گراد است ، رحالیکه درجه حرارت مناسب برای تکثیر واروا بسته به درجه محیط بین2.34-3.31 درجه سانتی گراد است. میزان هورمون جوانی در نزد زنبور عسل هندی خیلی کمتر از زنبور عسل اروپایی است و تولید مثل انگل را محدود می نماید، این هورمون عامل تنظیم رشد تخمدانها در واروای ماده جوان میباشد.غریزه نظافت گری زنبور عسل اروپایی نسبت به زنبور عسل هندی از رشد کمتری برخوردار است از اینروست که در زنبور عسل هندی شفیره های آلوده و تلف شده در داخل حجره ها نقش تله را برای انگل دارند.از سال 1964، انگل در اغلب مناطق دنیا بجز چند منطقه که فعلاً آلوده نیستند، شروع به گسترش نموده و باعث تلفات در تعداد زیادی از کلنی ها شده است.عامل بیماری جربی بنام واروا می باشد که دارای دو جنس است. جنس نر، و جنس ماده که عامل انتشار آلودگی است. جنس ماده علاوه بر بالغین بر روی شفیره ها دیده می شود و جنس نر فقط بر روی شفیره ها یافت می شود.واروای ماده بیضوی شکل و شبیه خرچنگ کوچک میباشد و 1.1 میلی متر طول و 6.1 میلی متر پهنا دارد. قسمت پشتی از یک مجموعه صفحه که به هم وصل شده اند پوشیده شده است. واروای نر، از نظر شکل با ماده تفاوت داشته ، شکل آن گرد (قطر 0.8 میلیمتر) و رنگ آن سفید است. بدنی نرم داشته و شیارهایی بر روی پشت دارد، گوشه گیر بوده، تغذیه نمیکند یا از بقایای غذایی استفاده میکند. چهار جفت پای او بطرف جلو کشیده شده است. بجز داخل حجرات آن را نمیتوان دید و زندگی میکند تا تولید مثل نماید.

مراحل تکاملی واروا:

تخم: بیضوی و حدود 5.0 میلی متر به رنگ سفید کمرنگ.

پیش لاروی: فرم غیر فعال، بی حرکت و خیلی مقاوم.

لاروی: بعد از پوست اندازی از مرحله پیش لاروی ،وارد مرحله لاروی میشود، در این مرحله نه می تواند تغذیه کند و نه حرکت نماید دارای شش پا است.پیش لاروی فرم غیر فعال، بی حرکت و خیلی مقاوم.

پیش شفیره ای:بعد از مرحله لاروی و پوست اندازی پیش شفیره ظاهر شده، به رنگ سفید و دارای چهار جفت پا میباشد.این پروتونف یا پیش شفیره حرکت نمیکند یا خیلی کم با استفاده از پنجه ها، اما میتوانند کوتیکول را سوراخ کرده و از همولنف تغذیه کند.

بسته به جنس شکل آن تغییر کرده در ماده بیضوی شکل بوده، به رنگ سفید و پاها بطرف جلو کشید شده و تغذیه میکند. و در نر مثلثی شکل یا گرد و دارای شیار پشتی است.

تغذیه:

واروای ماده از همولنف لارو و شفیره ها و زنبوران بالغ تغذیه مینماید. محققین مختلف مقادیری برای میزان همولنف جذب شده قایل شده اند که بسته به وضعیت جرب در دوره سال تفاوت میکند. واروای ماده (وزن 0.3 میلی گرم ) دو ساعت تمام تغذیه میکند و0.1 میلی گرم افزایش وزن پیدا میکند.

محل انگل واروا:

در داخل کلنی انگل واروای ماده روی زنبوران بالغ بزرگتر از 2 روز، ترجیحاً زنبوران پرستار است. در مناطقی که جذب همولنف(همان خون زنبور است) میسر است یعنی در محل غشاء بین قطعات بدنی زنبور یا حلقه های شکمی_ پشتی یا بین مفاصل سینه و شکم یا سرو سینه یا پاها یک یا چند انگل میتوانند حضور داشته باشند.انگل، زنبوران شهدآور را از دیگر زنبوران از طریق ترشح فرمون نازانوف که بر اساس سن زنبور ترشح میشود شناسایی میکند. زمانیکه ماده ها تغذیه نمیکنند، ترجیحاً جای آنها روی سینه میباشد تعداد واروا های که روی سینه میروند نسبت به درجه حرارت محیط حالت معکوس دارد و در 28 درجه سانتی گراد حداقل است.تجارب نشان میدهد که 42% واروا ها، درجه حرارت سلولهای شفیره های نر (34-30درجه سانتی گراد) را ترجیح میدهند و 19% درجه حرارت سلولهای شفیره کارگر (36-34 درجه سانتی گراد) را بر می گزینند.وجود سلولهای ملکه ، واروا های ماده را جذب میکند.

در شرایط آلودگی شدید واروا ها را میتوان داخل سلولهای در باز بیشتر از سه روزه و 2 تا 3% موارد داخل سلولهای ملکه یافت . واروا های نر را بجز در سلولهای دربسته نر یا کارگر نمیتوان یافت.

خرید سی دی مجموعه کامل کشت قارچ خوراکی بهمراه کتاب

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ خوراکی

یک فرصت شغلی سودآور برای همه

بدون نیاز به تخصص ,تجربه و مکان خاص

تعداد: 6CD آموزشی(کاملا فارسی) 

مجموعه کشت قارچ صدفی و دکمه ای

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ

دوره زندگی انگل:

مطالعات زیادی برای شناخت مراحل زندگی واروا انجام شده ولی تا کنون این مراحل کاملاًََ شناخته نشده است دوره زندگی واروا با دوره زندگی زنبوران کارگر یا نر در مرحله شفیرگی، بستگی دارد.واروای ماده بارور، قبل از بسته شدن درب سلول وارد آن شده داخل ژله مخفی میگردد، بعد درب حجره بسته میشود. واروا ابتدا از ذای لارو (ژله) و پس از تمام شدن آن از همولنف لارو استفاده نموده سپس شروع به تخمگذاری می نماید.به فاصله هر 24 ساعت یک تخم و بین 2 تا 8 تخم گذاشته میشود. بر اساس تحقیقات انجام شده اولین تخم به واروای ماده و دومین به واروای نر تبدیل میشود و تخم بعدی دو مرتبه ماده میباشد.لارو از تخم خارج شده نه می تواند تغذیه کند و نه حرکت نماید دارای شش پا است، بعد از 48 ساعت تبدیل به پیش شفیره می شود. لبه های آن گرد و با مشکل از نر که مثلثی تر است قابل تشخیص است. بعد از تغذیه بر روی لارو به شفیره تبدیل می شود . سرعت گذراندن وضعیت شفیره ای در واروا به شرایط آب و هوایی ایده آل بستگی دارد. حداقل دوره تخم تا شفیره برای ماده سه روز است. سه روز بعد با آخرین پوست اندازی بالغ میشود. حدوداًَََ 24 ساعت بعد داخل حجره سر بسته جفتگیری می کند. نر بعد از جفتگیری در داخل سلول تلف شده و ماده از سلول خارج تا سیکل ادامه یابد. دوره تکاملی واروای ماده از تخم تا بلوغ 8 تا 9 روز است.یک ماده تخم گذار می تواند چند دوره تخمگذاری نماید. بیش از 50% ماده ها سه دوره تخمگذاری دارند. برخی تا هفت دوره و تا سی تخم می گذارند.یک ماده باکره می تواند از حجره خارج شود، این ماده بعد از گذراندن یک دوره روی زنبور بالغ، وارد حجره میشود یک تخم می گذارد که تبدیل به واروای نر میشود. فقط ماده های جوان مستعد باروری هستند. مشخص شده که ماده های باکره بارور شده، قبل از شروع دوره تخمگذاری، بایستی حدود پنج روز را روی زنبوران بالغ بگذرانند تا از نظر جنسی بالغ شوند. این بلوغ جنسی از طریق بهره گیری از هورمون جوانی بدست می آید.ارقام حاصله از شیوه رشد و تکثیر واروا از یک سیستم دقیق حکایت میکند و نشانگر تعادل در جمعیت واروا میباشد. همانگونه که دوره زندگی زنبور بسته به شرایط تفاوت میکند و در زمستان، خشکی، کم غذایی، افزایش و در شرایط آب و هوایی و فعالیت زیاد کاهش می یابد، دوره زندگی واروا نیز ثابت نیست، هماهنگ با شرایط منطقه ، فصل و آب و هوا افزایش یا کاهش نشان می دهد.حضور انگل در داخل حجره بر دوره شفیره سر بسته تأثیر گذاشته و آنرا طولانی میکند. درصد تولید مثل واروا بسته به گونه زنبور تفاوت میکند و از طرفی به تعداد زنبور پرستار بستگی دارد(اهمیت هورمون جوانی).دوره زندگی واروای ماده در داخل کلنی در تابستان 2 تا 3 ماه و در زمستان شش ماه است. خارج از میزبان، این دوره بسته به شرایط آب و هوایی فرق میکند و در شرایط خوب از هفت تا نه روز میباشد. در شفیره هایی که در درجه حرارت محیط قرار گیرند واروای ماده تا 15 روز زنده مانده است.واروا یکی از بیماریهای زنبوران عسل است که در هر شرایطی به تنهایی یا با حضور عوامل بیماریزا با سرعت منتشر می شود ، بدون اینکه بهبودی یابد. اثر بیماریزایی واروا روی زنبوران بالغ و شفیره ها ظاهرمیشود.

علایم روی زنبوران بالغ:

اثرات انگلی: حضور یک یا چند انگل، زنبور را در حرکت ، پرواز و در همه فعالیت هایی که در داخل کلنی انجام میدهد ،دچار ناراحتی میکند .بطور دوره ای واروای ماده همولنف زنبور را می مکد و باعث تضعیف زنبور میشود و در سوخت و ساز زنبور ایجاد اختلال می نماید. تخمین زده شده است که 0.1 یا 0.2درصد حجم همولنف یک زنبور کارگر توسط واروا در هر وعده غذا بلع میشود و در یک دوره کامل زندگی زنبور، 40% حجم همولنف زنبور بلعیده میشود.کاهش تعداد سلولهای خونی(هموسیت ها) و تغییر میزان پروتئین همولنف نیز گزارش شده است. میزان اهمیت این تغییرات بستگی به تعداد انگل ها دارد. در هنگام آلودگی شدید، بر روی کار غدد ماندیبولار و هیپوفارنژیال اثر گذاشته و در نتیجه روی کیفیت ژله رویال اثر میگذارد. اثر دیگر آن مصرف ذخایر چربی است که اهمیت زیادی در متابولیسم زنبور عسل دارد.

انتقال اجرام:

منفذ حاصله از زواید دهانی واروا موقعیت را برای ورود اجرام بیماریزا مخصوصاً ویروس فلجی حاد فراهم میکند.طور کلی، زنبوران بالغ یک کاهش فعالیت را نشان میدهند که در نتیجه اختلال در سوخت و ساز آنهاست و منجر به کاهش عمر آنها میشود .در یک آزمایش ،گروهی از زنبوران آلوده با گروهی از زنبوران سالم در شرایط آزمایشگاهی مقایسه شدند . بعد از بیست و پنج روز 25% از زنبوران آلوده زنده ماندند ،در حالیکه از زنبوران سالم 50% زنده مانده بودند.

علائم در شفیره ها:

ایجاد جراحت:

واروا با رفت و آمد به داخل حجره باعث تخریش و خسارت به صفحاتی که منشأ اندامهای ضمیمه در شفیره ها میباشند، میشود. در نتیجه زنبوران ناقص الخلقه (بدون بال) متولد میشوند. کمبود جا حاصله از حضور واروا مانع رشد هماهنگ زنبور در آینده میشود.6% زنبوران متولد شده آلوده دچار نقص در اندازه شکم میباشند. برخی از لاروهای شدیداً آلوده، درست قبل از پوشیده شدن درب حجره، از حجره خارج گردیده و روی کف کندو می افتند. داخل حجره های آلوده، مصرف اکسیژن افزایش یافته و منجر به آسیب به لارو میشود.

اثرات انگلی:

در اثر آلودگی در دوره شفیره ای، 15 تا 40 درصد حجم همولنف از بین میرود. این مسئله بر سوخت و ساز اثر گذاشته و منجر به تولد زنبوری ناتوان و محکوم به زندگی کوتاه با غدد تحلیل رفته، میگردد. با وجود یک تا سه جرب حجم غدد هیپوفارنژیال 5-13% و وزن حشره بالغ 30% کاهش مییابد.بیماریزایی ثانوی توسط واروا مشاهده است. برخی بیماریهای مربوط به شفیره ها مثل لوک اروپایی، آمریکایی، نوزاد کیسه ای افزایش می یابد و اثر ویروس هایی که در کلنی وجود داشته ولی بیماریزایی نداشته اند ،تشدید میشود.با تغذیه مستقیم واروا از همولنف ویروس ها وارد بدن لارو شده ،باعث مرگ لارو یا تولد زنبور ناقص شده و یک وضعیت مشخص را بر روی قاب ها نشان می دهد. زنبوران آلوده ای که متولد میشوند از نظر جسمی کم و بیش ناقص هستند. وزن خود را از دست داده، بسته به شدت انگل، 6.21% وزن خود را از دست میدهند.وجود جرب ها بر روی زنبوران بالغ نیز اثرات آلودگی را افزایش میدهند.

علایم در کندو:

اولین مشکل و جزء لاینفک این آلودگی عدم ظهور علایم در شروع آلودگی است.بر حسب میزان آلودگی، فصل ،شرایط آب و هوایی، روش های پرورش و سایر آلودگیها، علایم با شدت کم و بیش ظاهر میشوند.در اوایل آلودگی زنبوردار حتی برای پیشگیری، نگرانی ندارد. فقط بعدها که فشار انگل افزایش یافت، علایم بروز میکند و زنبور دار مطلع می شود.

علایم در جلوی کلنی:

زنبوران تلف شده زنبوران و شفیره های ناقص.

لاروهای تازه جلوی تخته پرواز .
زنبوران افتاده روی زمین، در حال حرکت بدون هدف.
زنبوران بدون بال یا با پاهای ناقص.
زنبوران فاقد مو و سیاه .
وجود گروههای زنبور در نزدیک کلنی ها یا روی زمین یا روی شاخه درختان(زنبوران فراری)

علایم در داخل کلنی:

کاهش تخمگذاری ملکه.شفیره های موزاییک مانند.شفیره های زنده اما ناقص در داخل حجره های درب بسته.
شفیره های تلف شده در داخل حجره های درب بسته، در حالت طبیعی از نظر رشد (زبان خارج و پاها جمع شده).لاروها جمع شده در کنج حجره، به رنگ قهوه ای روشن تا تیره، قوام خمیری و گاهی کشدار. شفیره ها کم و بیش، خورده شده و از حجره بیرون افتاده، که در اثر کمبود پروتئین می باشد و با تأمین پروتئین میتوان پیشگیری نمود. این حالت که همخواری نامیده می شود بعد از تأمین پروتئین نیز اگر مشاهده شد میتوان علت دیگری، مثل کمبود گرده ،داشته باشد.کاهش جمعیت کلنی وجود ذخیره عسل و گرده نامتناسب با جمعیت کلنی.حمله کرم موم خوار بدلیل ضعف کلنی. یادآوری میشود که تمام علایم اختصاصی نیستند، و تعدادی از آنها در سایر بیماری ها دیده میشوند.با آزمایش دقیق زنبوران و شفیره ها، وجود واروا نشان داده خواهد شد. در شفیره ها علایمی شبیه لوک اروپایی، لوک امریکایی، نوزاد کیسه ای ظاهر میشود. علاوه بر این بیماریها ،تضعیف کلی کلنی، زنبوران و شفیره ها قابل رؤیت میباشند. علایم فلجی حاد حاصله از آلودگی ویروسی نیز قابل رؤیت است.این علایم همیشه مربوط به آلودگی در همان لحظه نیست بلکه نشانگر بر هم خوردن تعادل بوسیله واروا است که حاصل از فشار قبلی انگل است.در میزان شفیره های لوله ای یا واژگون افزایش دیده میشود. این به دلیل دالان هایی است که کرم موم خوار در زیر حجره ها حفر کرده است و باعث میشود لارو بطرف بالا حرکت کند تا جاییکه در پوش حجره مانع میشود در اینجا لارو زنبور وارونه میشود. اگر این نقص از قبل مشاهده شود می تواند مربوط به ضعف کلنی و عواملی غیر از واروا باشد.

خرید سی دی مجموعه کامل کشت قارچ خوراکی بهمراه کتاب

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ خوراکی

یک فرصت شغلی سودآور برای همه

بدون نیاز به تخصص ,تجربه و مکان خاص

تعداد: 6CD آموزشی(کاملا فارسی) 

مجموعه کشت قارچ صدفی و دکمه ای

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ

گسترش آلودگی:

واروا بسرعت تکثیر می شود و هیچ چیز نمی تواند جلوی آنرا بگیرد. فاکتورهای مختلف، مثل عوامل طبیعی زنبورداری، این وضعیت را تایید میکند.در بین عوامل طبیعی میتوان اشاره کرد به: ـ پرواز نرها، تغییر کلنی و زنبورستان، بچه دهی، غارت، ورود زنبوران شهد آور به سایر کلنی ها، فرار کلنی ها، انتقال انگل توسط حشرات دیگر مثل زنبوران معمولی. عوامل دیگری که به زنبور دار مربوط است مثل: مهاجرت، تمرکز کلنی ها در یک منطقه، انتقال طبقات با زنبوران در هنگام عسل گیری، فروش بچه کندو، تجارت ملکه

مبارزه با واروا

مراقبت:

تا کنون در هیچ کشوری از کشورهای آلوده ریشه کنی صورت نگرفته، شناخت چگونگی همزیستی با واروا اهمیت فراوان دارد. یک کندو با یک آلودگی ضعیف به واروا می تواند دوام داشته باشد. مسئله مهم زمانی است که جمعیت واروا گسترش پیدا می نماید.یک برنامه مراقبت مناسب می تواند از گسترش واروا جلوگیری نماید، مراقبت در کندوهایی که قبلاً آلودگی داشته اند اهمیت بیشتری دارد و شامل تخمین دوره ای جمعیت واروا میشود تا زمان مناسب مبارزه معلوم شود.

شمارش ساده:

اولین روش تعیین آلودگی شامل شمارش جرب هایی است که در کف کندو می افتند. با قرار دادن یک کاغذ چرب یا چسبناک در کف کندو و عوض کردن آن هر 2 تا 3 روز ، تعداد وارواها را در بین چیزهایی که روی کاغذ می افتند ،شمارش میشوند، برای هر جرب یافت شده مرده (بدون درمان) حدود 150-100 واروای زنده در کندو تخمین زده میشود. با این روش در تابستان ،دیدن کمتر از 10 واروا در یک روز را ، آستانه قابل قبول می نامند. زمانیکه از این حد بگذرد باید کلنی درمان شود یا به مراقبت دقیق نیاز دارد. اغلب محققین عقیده دارند که یک کندو می تواند تا 3000 واروا را تحمل نموده زنده باقی بماند.این روش توسط دولت کانادا برای مراقبت پذیرفته شده و شامل گذاشتن یک کاغذ چسبناک در کف کندو می باشد که روی آن یک توری با شبکه های 3 میلی لیتری قرار داده می شود. با قرار دادن 20 سی سی اسید فرمیک 65% روی کاغذ تعداد وارواها بعد از 72-24 ساعت شمارش می شود.

شمارش با استفاده ازپودر شکر:

1. در یک بطری دهان گشاد خالی حدود یک قاشق پودر شکر(شکری که کوبیده یا آرد شده است) می ریزیم.

2. سپس با کشیدن بطری بر روی یک قاب از یک کلنی تعداد 50-100 زنبور بالغ را وارد آن می نماییم.

3. درب بطری را بسته به آرامی به هم میزنیم تا بدن زنبوران با پودر شکر آغشته شود. با این کار واروا ها از بدن زنبوران جدا و داخل پودر شکر می افتند.

4. در این حالت درب بطری را باز نموده و روی درب بطری را با یک طوری پارچه ای(طوری پنجره) می پوشانیم. قطر منافذ طوری به اندازه ای باشد که پودر شکر حاوی وارواها بتواند از آن خارج شود و مانع خروج زنبوران گردد.

5. با ریختن پودر شکر بر روی یک بشقاب میتوان تعداد واروا ها را شمارش نمود.

شمارش روی زنبوران:

این روش دقیق و با قرار دادن 500-200 زنبور بالغ (مضربی از صد) در یک ظرف حاوی الکل یا ظرف حاوی آب جوش دارای ماده شوینده می باشد، بعد از 20 دقیقه وارواها جدا شده، پس از شمارش آنها میزان آلودگی تعیین می شود.

وضعیت کلنی

	درصد آلودگی
آلودگی خیلی ضعیف ، به سادگی وارواها دیده نمیشوند.	5% یا کمتر
آلودگی ضعیف، زمستان گذرانی بدون درمان مشکل است.	5% - 10%
علایم آشکار ، اگر علایم در بهار باشد، کلنی در زمستان از بین خواهدرفت.	10%-20%
کلنی چند هفته بیشتر دوام نخواهد یافت.	بیشتر از 20%
کلنی کاملاً از بین رفته است.	بیشتر از 30%

جدول : اهمیت درصد آلودگی به واروا با شمارش توسط الکل

تخمین شفیره های آلوده:

تکنیک دیگر تعیین میزان آلودگی در شفیره های سر بسته است،زمانیکه بیش از 10% سلولهای زنبوران کارگر و یا بیش از 50% سلولهای نر در یک کلنی آلوده باشند، کلنی در معرض خطر است. برای نمونه گیری میتوان حداقل صد لارو را مورد بررسی قرار داد.

زمان درمان:

در خارج از زمان شهد، زمانی که آلودگی بیش از 5% باشد، اجراء میشود:درمان بهاره، اوایل تابستان باید جمعیت واروا در کندو حداقل باشد چون باید یک دوره بدون درمان را سپری کند.درمان پاییزه بعد از عسل گیری ،برای تقویت کلنی قبل از زمستان.درمان در زمانیکه جمعیت واروا از آستانه تحمل کلنی گذشته باشد.درمان بهاره و پاییزه همزمان با دوره عدم فعالیت ملکه است و این منفعت را دارد که شفیره ای وجود ندارد و لذا هیچ واروایی در یک درمان دقیق نمی تواند بگریزد. بچه گیری در بهار نیز همین وضعیت (فقدان شفیره) را برای کلنی فراهم میکند و درمان را آسان می نماید. بدلیل تکثیر سریع واروا، درمانهای ترکیبی نتایج قانع کننده ای ندارند و هیچ دارویی نیز اثر 100% ندارد. لذا باید میزان آلودگی به واروا را در سطح پایین نگه داشت تا بتدریج مقاومت کافی به واروا در کلنی ها ایجاد شود.

روش های مقابله با واروا (غیر دارویی):

الف: تله گذاری:

این شیوه بر جمع کردن وارواهای کندو در یک قاب و سپس حذف قاب، استوار است.

تله گذاری با سلولهای نر :

چون وارواها تخمگذاری در سلولهای نر را ترجیح میدهند میتوان آنها را با تأمین یک قاب مومی نر بافی شده به تله انداخت. زمانی که آخرین حجره بسته شد قاب از کندو خارج و موم آن را ذوب کرده یا سوزانده . این یک راه مقابله در شروع آلودگی است.

خرید سی دی مجموعه کامل کشت قارچ خوراکی بهمراه کتاب

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ خوراکی

یک فرصت شغلی سودآور برای همه

بدون نیاز به تخصص ,تجربه و مکان خاص

تعداد: 6CD آموزشی(کاملا فارسی) 

مجموعه کشت قارچ صدفی و دکمه ای

همراه با کتاب جامع پرورش قارچ

جذب کننده ها:

مواد جذب کننده مثل عصاره سلولهای نر نیز که توسط برخی از شرکت ها ساخته میشوند روی کادر یا قاب پاشیده شده و حدود 75% وارواها را جذب می نماید.

ملکه جدید:

با برداشتن و ذوب کردن اولین قابی که ملکه در آن تخمگذاری کرده می تواند بخش قابل توجهی از وارواهای موجود را حذف نمود. محققین روسی مشاهده کرده اند که شفیره های اولین قابی که ملکه جدید در آن تخمگذاری کرده ، 46% آلوده است. با برداشت این قاب جمعیت واروا کاهش کلی پیدا میکند سایر قاب ها دارای 4% آلودگی بوده اند . بدین ترتیب کلنی از رشد کافی برخوردار شده و می تواند زمستان گذرا نی نماید.

معرفی لاروهای جوان:

یک زنبوردار کانادایی زمانی که کلنی فاقد لارو میباشد، با معرفی لاروهای جوان به کلنی ، میزان آلودگی را به سطح پایینی رسانده است. واروا ها به کادر یا قاب برای تخمگذاری هجوم می آورند کادر را به محض سر بسته شدن از کندو خارج می نماییم. این روش مزایای زیادی دارد مخصوصاً اینکه دوره تولید مثل زنبوران ادامه یافته و باعث مقاومت تدریجی کلنی به واروا میشود.

حبس کردن ملکه:

با این روش ملکه را روی یک قاب سه مرتبه به فاصله 10 روز حبس کرده، بعد از 30 روز کادر را خارج نموده و سوزانده میشود. ملکه را میتوان عوض کرد. به این روش 60% وارواها از بین میروند.

ب ـ گرما درمانی:

جرب ها (واروا و آکاراپیس) ، به گرما خیلی حساس هستند. گرما درمانی ، ایجاد حرارت به میزانی که باعث کاهش تعداد جرب ها گردیده بدون اینکه باعث کشتن زنبوران شود. درجه حرارت 44 درجه به مدت 30-20 دقیقه توسط یک زنبوردار یونانی بررسی شده که باعث کاهش تعداد وارواها میشود. و درجه حرارت 39 درجه بمدت 48 ساعت نیز همین اثر را دارد. جرب مجاری تنفسی (آکاراپیس ) به گرما درمانی حساس تر است. خیلی از افراد معتقدند که ماندن کندوها در مقابل نور خورشید باعث سلامت آنها میشود.ـ زنبورداران هندی شگرد ساده ای را بکار برده و با پاشیدن 15-10 گرم آرد گندم در زمان ظاهر شدن واروا و تکرار سه بار به فاصله یک هفته باعث کاهش آلودگی شده اند. آرد مانع چسبیدن واروا به زنبور شده و نمی تواند از قابی به قاب دیگر برود این روش برای زنبور و برای عسل ضرری ندارد. ترکیب 150 گرم روغن گیاهی و 30 گرم پودر شکر و قرار دادن آن روی کادرهای شفیره ،زنبوران با تصور اینکه این ماده زاید است آنرا بتدریج از کندو بیرون ریخته و بدن آنها چرب شده و جرب ها نمیتوانند بر روی زنبور قرار گیرند.

د: الکتریسیته:

یک محقق روسی با استفاده از این روش 100% کنه هایی که به زنبوران بالغ چسبیده اند از بین برده. در این روش یک صفحه سوراخ دار به اندازه هیکل زنبور و در جلوی دریچه پرواز قرار داده میشود. لبه های هر سوراخ شبیه برس است. این صفحه داخل یک الکترولیت قرار داده شده زمانیکه جریان 12 ولت برق از صفحه عبور میکند واروا هایی که به زنبوران چسبیده اند فلج میشوند و می افتند در حالیکه بر زنبوران اثری ندارد.

روش دارویی:

داروهایی قبلاً در زنبور عسل مورد مصرف بوده اند که به دلیل اثرات نامناسب به سرعت از چرخه مصرف حذف شدند. داروهایی که فعلاً مورد مصرف هستند یا برای مصرف توصیه می شوند به شرح ذیل هستند:

فلووالینات (آپیستان)

فلومترین (بای وارول)

داروهای فوق از نظر کیفیت و میزان باقیمانده استاندارد بوده از سموم پایروتیرویید می باشند که بر واروا مؤثر هستند، در برخی از کشورها گزارشاتی مبنی بر مقاومت به این سموم وجود دارد ولی تا کنون در این مورد گزارش علمی و مستدلی در کشور مشاهده نشده است.

تیمول (آپیگارد)

این دارو از گروه عصاره های روغنی (Essential oil) و عصاره صنعتی آویشن می باشد.اثرات جانبی مربوط به باقیمانده ها در موم و عسل در این دارو گزارش نشده، به این دلیل مصرف آن در زنبورداری های بیولوژیک توصیه شده است.

اسید فرمیک:

یک اسید آلی است که در گیاهان مخصوصاً میوه ها ، یافت میشود. در عسل به میزان کم حدود 100 میلی گرم در کیلوگرم یافت شود و در برخی از عسل ها مثل شاه بلوط حاوی 200 میلی گرم در کیلوگرم است. استفاده از اسید فرمیک به صورت ژل برای مبارزه با واروا توصیه می شود. زمانیکه هوای کندو از اسید فرمیک اشباع شود به سلولهایی که قابلیت نفوذ هوا دارد وارد میشود و جرب های زنبور عسل را از بین میبرد. مزایای این ماده اثر روی بالغین و شفیره ها به میزان 90% است. مزیت دیگر اینکه جرب ها به آن مقاوم نمیشوند. این ماده در اروپا به طور وسیع استفاده می شد.

کاملترین مجموعه کشت قارچ خوراکی دکمه ای و صدفی

آموزش صفر تا صد کشت قارچ فقط از طریق کتاب و سی دی تصویری

مطالعه این کتاب به تمامی دوستانی که به دنبال احداث سالن کشت و تولید قارچ میباشند صد در صد توصیه میشود

www,novinkesht.ir